Në ditën e sotme, Komisioni Hetimor për Shërbimet Publike të Sterilizimit dhe Check-Up në Shëndetësi zhvilloi një seancë të rëndësishme ku u vazhdon të thërrasë për të dhënë shpjegime persona të akuzuar ose që kanë dijeni për lidhjen e kontratës së sterilizimit dhe implemetimin e saj. Personi i parë i thirrur sot në komision ishte biznesmeni Ilir Rrapaj, fitues i tenderit të sterilizimit me vlerë 100 milionë euro.  Biznesmeni Rrapaj, është një nga të arrestuarit nga SPAK së bashku me ish-zëvendësministri e Shëndetësisë, Klodian Rjepaj. Nën hetim për këtë koncesion është dhe ish-ministri i Shëndetësisë Ilir Beqja, i cili është arrestuar nga SPAK për çështjen e akuzimit me fondet e SASPAK. Rrapaj deklaroi se edhe pse ish-ministrin dhe ish zëvendësministrin e Shëndetësisë së asaj periudhe (2024-2025) i ka njohur nga larg dhe e ka’fituar’ tenderin me meritë edhe pse me një kompani të sapokrijuar dhe me fond themelimi prej vetëm 1000 eurosh.

Koncesioni i sterilizimit, një projekt 10-vjeçar i dhënë nga qeveria shqiptare, iu dha konsorciumit të drejtuar nga Rrapaj me kompaninë e tij “Investital LLC” në bashkëpunim me partnerë italianë. Rrapaj, dikur një biznesmen i panjohur, përfitoi nga njohjet me ish-ministrin Beqaj, duke fituar tenderin për sterilizim me mbështetjen e qeverisë. Kjo procedurë u mbështet me arsyetimin e rritjes së infeksioneve spitalore, por vazhdoi të krijonte kosto të rënda për buxhetin. Edhe pse kjo skemë pretendonte të ndihmonte sistemin shëndetësor, rezultoi në shpenzime të rritura dhe dyshime për pastrim parash në përfitim të qeveritarëve dhe kompanive të lidhura.

Kontrata e sterilizimit është një marrëveshje e tipit të Partneritetit Publik Privat (PPP) e vitit 2015, përmes së cilës i është dhënë koncesioni për sterilizimin e instrumenteve kirurgjikale kompanisë “SaniService”, ku aksionari kryesor është Investital LLC, një kompani e vogël e themeluar nga Ilir Rrapaj me kapital fillestar 1,000 euro në Kosovë.

Ky koncesion ka sjellë kosto të larta për buxhetin e shtetit, me çmime të shërbimeve që variojnë nga 16,000 deri në 45,000 lekë për çdo ndërhyrje kirurgjikale. Ky tender është bërë pjesë e hetimeve për përfitime të dyshimta dhe manipulim të të dhënave, jo vetëm nga Komisioni parlamentar, por edhe nga struktura e posacme e hetimit për rastet e korrupsionit dhe krimit të organizuar – SPAK. 

Më herët, në vitin 2022, Shoqata “Together for Life” ka publikuar një Analizë të “Kostove Totale të Buxhetit të Shëndetësisë për Mbulimin e Pagesave të Planifikuara për kontratat koncesionare”, ku thekson se koncesioni i sterilizimit ka pasur një ndikim të madh në buxhetin e shtetit dhe shërbimet publike shëndetësore, duke rritur përfitimet e privatit në mënyrë të padrejtë, nëpërmjet manipulimit të të dhënave dhe krijimit të një pasqyre të deformuar të shërbimeve të ofruara.

Sipas këtij raporti ‘gjatë periudhës 2019-2020, raportet e koncesionarit të sterilizimit kanë patur mospërputhje të dukshme me të dhënat që vinin nga Qendrat Spitalore, çka ka ngritur dyshime të forta mbi saktësinë e shërbimeve të ofruara. Një nga shqetësimet kryesore lidhet me raportimin e operacioneve të kompleksitetit të lartë, për të cilat kompania Sani-Service ka deklaruar se ka kryer 232 ndërhyrje, ndërkohë që verifikimet e mëpasshme kanë treguar se ato operacione ishin të nivelit të mesëm ose të ulët. Ky manipulim i të dhënave ka ndikuar në përllogaritjen e kostos së shërbimeve dhe ka krijuar një situatë ku shpenzimet publike mund të kenë qenë të fryra.” Për më tepër, setet kirurgjikale për ndërhyrjet e kompleksitetit të lartë, që kanë një kosto prej 37.700 lekë, janë përdorur për ndërhyrje që mund të kishin kosto shumë më të ulët. Ndërhyrjet me kompleksitet të mesëm kushtojnë 22.300 lekë, ndërsa ato me kompleksitet të ulët vetëm 13.900 lekë. Kjo mospërputhje në raportimet e kërkesave për shërbime dhe ato që janë ofruar ka ngritur alarmin në Komisionin Hetimor dhe ka kërkuar një analizë të thelluar të menaxhimit të këtij koncesioni.

Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, autoritet kontraktual i koncesionit të sterilizimit deri më sot ka dështuar të japi informacion rreth ecurisë së këtij koncesioni. Kjo është vënë në dukje edhe në raportin më të fundit të prodhuar nga TFL, për Monitorimin e Strategjisë Kombëtare të Shëndetësisë 2021-2030. Shoqata Together for Life ka kërkuar nga MSHMS rritjen e transparencës për koncesionet si dhe marrjen e masave për  rishikimin dhe përmirësimin e procedurave për tenderimin e shërbimve, përfshirë edhe atë të sterilizimit që përfundon në janar 2025, me qëllim mbrojtjen e interesit publik dhe garantimin e shpenzimeve bazuar mbi një analizë të detajuar kosto përfitim.