Blog

Gjatë periudhës 2013-2017, periudhë kur vendi bashkëqeverisje nga Partia Socialiste, që fitoi zgjedhjet e përgjithshme dhe Lëvizja Socialiste për Integrim (LSI) qeveria shqiptare prokuroi katër shërbime kryesore për sistemin shëndetësor publik nëpërmjet partneriteteve privatepublike. Një raport i lëvizjes globale kundër korrupsionit “Transparency International” i ka konsideruar koncesionet në shëndetësi si rast të nivelit të lartë të korrupsionit në Ballkanin Perëndimor dhe në Turqi.

Sipas raportit, Ministria e Shëndetësisë, e drejtuar nga Ilir Beqaj, ka organizuar prokurimin. Shërbimet e prokuruara ishin për: (1) kontrolle shëndetësore për të rriturit nga mosha 40 deri në 65 vjeç, (2) sterilizimi i pajisjeve spitalore, (3) shërbimet laboratorike dhe (4) hemodializa. Kontratat kishin një vlerë totale minimale prej rreth 310 milionë euro dhe secila kontratë ishte e vlefshme për dhjetë vjet. Kontrata e katërt për hemodializën u nënshkrua në mandatin e dytë të qeverisë socialiste, kur Beqaj nuk ishte më ministër i Shëndetësisë, por procesi i tenderit nisi në mandatin e tij.

Ministria e Shëndetësisë shpalli fituesin e kontratës për kryerjen e kontrolleve shëndetësore më 6 tetor 2014. Operatori fitues, 3P Life Logistik, ishte një sipërmarrje e përbashkët ndërmjet Marketing & Distribution, e cila zotëronte 80% të aksioneve të saj dhe Trimed sh.p.k.. Përpara prokurimit, biznesi kryesor i Marketingut & Distribucionit ishte shitja e mallrave të zyrës, ndërsa aktiviteti kryesor i Trimed sh.pk ishte shitja e produkteve farmaceutike. Për të marrë pjesë në prokurim, ato duhej të pajiseshin me licencën për ndërtimin e laboratorëve biokimikë, e cila ishte lëshuar vetëm dy ditë para afatit për dorëzimin e ofertave. Gjithashtu, oferta e tyre ishte më e larta. Ministria vlerësoi se kostoja e prokurimit duhet të jetë proporcionale me numrin e pacientëve dhe do të arrinte në 13.8 miliardë lekë (afërsisht 100 milionë euro). Ndryshe nga deklarata zyrtare, Partia Demokratike e opozitës ngriti kallëzim penal në Prokurorinë e Posaçme (SPAK) ndaj Ministrisë së Shëndetësisë dhe pronarëve të operatorit fitues për kryerjen e kontrolleve shëndetësore.

Ministria shpalli fitues të kontratës për sterilizimin e pajisjeve spitalore më 28 shtator 2015. Oferta fituese erdhi nga Servizi Italia Spa, e cila është një bashkim i tre kompanive italiane: Servizi Italia, Tecnosanimed, U.Jet Srl. Megjithatë, kompania me bazë në Kosovë, Investital LLC, zotëron 40% të konsorciumit. Kostoja e deklaruar e kontratës është 9.6 miliardë lekë (afërsisht 68.8 milionë euro). Partia Demokratike e opozitës ka ngritur akuzën se kjo vlerë është 80 herë më e madhe se shpenzimet e mëparshme për sterilizimin e pajisjeve spitalore.

Prokuroria e Krimeve të Rënda hapi zyrtarisht hetimin për katër prokurimet për sistemin shëndetësor në dhjetor 2015. Pas afro një viti e gjysmë, zyra i shpalli hetimet të mbyllura në maj 2017, pa ngritur asnjë akuzë apo aktakuzë. Një grup qytetar i quajtur Nisma ‘Thurje’ paraqiti akuza kundër zyrtarëve publikë në Ministrinë e Shëndetësisë, të përfshirë në kontratën për sterilizimin e pajisjeve spitalore me Prokurorinë e Posaçme të sapokrijuar (SPAK) më 23 dhjetor 2019. Gjithashtu, Kontrolli i Lartë i Shtetit ka kryer auditime për katër kontratat e shpallura fituese për të përcaktuar meritën e kontratave dhe ekzistencën e ndonjë kostoje të fshehur. Raportet e auditimit japin rekomandime për ndryshimin e kontratave, por nuk shtyjnë për ndonjë procedurë penale. Partia Demokratike e opozitës ka paraqitur edhe akuza në SPAK kundër ministrit të Shëndetësisë dhe të tjerëve për prokurimin që lidhet me kontrollet shëndetësore. Ende nuk ka asnjë akuzë dhe asnjë të akuzuar apo sanksion ndaj koncesioneve në sektorin e shëndetësisë.

Në datë 12 dhjetor 2023, ish-ministri i shëndetësisë Ilir Beqaj u paraqit në SPAK ku u hetua për 9 orë mbi abuzimet me koncesionin e sterilizimit.

Këto të dhëna janë pjesë e raportit të prodhuar nga Shoqata Together for Life “Analizë e koncesioneve në shëndetësi. Kostoja totale e Buxhetit të Shëndetësisë për mbulimin e pagesave të planifikuara për kontratat koncesionare, 2022” mbështetur nga NED (National Endowment for Democracy).

Gjetjet e plota të raportit i gjeni në këtë link: https://www.togetherforlife.org.al/wp-content/uploads/2022/12/Kostoja-totale-e-Buxhetit-te-Shendetesise-per-mbulimin-e-pagesave-te-planifikuara-per-kontratat-koncesionare.pdf