Pacientët që jetojnë me dializë në Shqipëri përballen me mungesë të medikamenteve. Në një intervistë për Euronews Albania, doktor Ilir Pecnikaj, ekspert i farmaceutikës ngre shqetësimin se këta pacientë nuk kanë medikamentin më jetik.
“Barna jetike që në tregun shqiptar nuk janë përsa i përket trajtimit të dializës, në tregun shqiptar mungon Mimpara, është jetik, ky është problem i sistemit, nuk ka autorizim sa kohë mungon në treg. Nga trajtimi i dializës ka disa kundërindikacione për të cilët mimpara është mëse i nevojshëm”, theksoi ai.
Mundësia e vetme është që ky medikament të blihet jashtë Shqipërisë. Eksperti thotë se trajtimi mujor kushton mbi 1200 euro, e në këto kushte shumë pacientë se marrin duke prishur cilësinë e jetës.
“Alternativë që mbulon këtë bar nuk ka dhe po të shohësh mesataren e jetëgjatësisë të personave që trajtohen me dializë është shumë herë më e ulët dhe cilësia që bëjnë njerëzit me dializë në Shqipëri është tmerrësisht e keqe dhe kjo vjen vetëm nga trajtimi i barnave. Këtu nuk është mungesa profesionale e mjekëve, por mungesa e medikamenteve dhe mundëssië për ti blerë këto medikamente”, u shpreh mjeku.
Vetëm në qendrën spitalore “Nënë Tereza” trajtohen me dializë 110 persona, ndërsa numri total në të gjithë vendin shkon rreth 300 pacientë.
Katër kontratat koncesionare me Partneritet Publik Privat, që aplikohen për disa shërbime shëndetësore, janë shndërruar në barrë për buxhetin e shëndetësisë, duke ndikuar në një shpërndarje jo te drejtë të fondeve në shërbime jo prioritare, ndërkohë që sistemi shëndetësor shqiptar historikisht ka vuajtur nga nën-financimi. Këtë vit katër kontrata PPP në shëndetësi, Kontrolli Bazë, Dializa, Sterilizimi i Instrumenteve Kirurgjikale dhe Shërbimi Laboratorik Spitalor do të financohen me 5 miliardë lekë. Kjo shumë është sa 49% e fondeve që janë programuar për rimbursimin e medikamenteve këtë vit prej 11 miliardë lekësh. Vetëm për vitin 2022, fondi buxhetor i kontratave koncesionare është sa 10.4% e buxhetit të total të Fondit të Sigurimit të Detyrueshëm Shëndetësor (FSDKSH) prej 52,8 miliardë lekësh. FSDKSH është struktura përgjegjëse për financimin e shërbimit parësor, spitalor, paketave të shëndetësore dhe rimbursimit të medikamenteve. Situata do të rëndohet më tej, për shkak se kontratat koncesionare janë lidhur pa studime të qarta fizibiliteti, dhe në këtë mënyrë lënë shtigje të hapura për rritjen e financimeve në periudhat e mëvonshme. Për shembull, kur u lidh kontrata për koncesionin e sterilizimit, u mor në konsideratë numri i operacioneve të zhvilluara para vitit 2014. Me plakjen e popullsisë dhe rritjen e sëmundshmërisë, nevoja për shërbime kirurgjikale është rritur. Në vitin 2019, në të gjithë vendin u kryen mbi 90 mijë ndërhyrje kirurgjikale në qendrat spitalore. Për pasojë, pagesat ndaj kompanisë koncesionare, Sani Service më 2019 arritën mbi 2 miliardë lekë, ose rreth 4 milionë euro më shumë se parashikimi vjetor 1.5 miliardë lekë
E njëjta situatë është përsëritur edhe me Koncesionin e Laboratorit. Qeveria vendosi të rrisë financimin për kontratën në 1.6 miliardë lekë në shtator 2022, nga 1.3 miliardë lekë që ishte parashikuar në fillim të vitit. Në Qendrën Spitalore “Nënë Tereza” mjekët janë udhëzuar nga administratorët që pas datës 20 të çdo muaji të kryejnë vetëm analiza laboratorike që janë emergjente dhe të shmangin analizat rutinë që janë të domosdoshme për të vlerësuar ecurinë e të sëmurëve. Gjithashtu mjekët në QSUT nuk mund të bëjnë kërkime shkencore bazuar në analiza laboratorike, për shkak të kostove të larta që duhet të përballen tani kur ato administrohen nga një kompani private.Situata e re që ka prodhuar zbatimi i kontratave koncesionare kanë dëmtuar më tej financat e shëndetësisë, pasi FSDKSH ka kanalizuar një pjesë të zërave të tjera të investimeve dhe shpenzimeve të tjera për financimin e kontratave koncensionare.
Pandemia e COVID-19 zbuloi deficitet e sistemit shëndetësor sa i përket transparencës edhe në fushën e prokurimeve dhe e ka bërë më të dukshme nevojën e përmirësimit të informacionit dhe komunikimit në vijimësi. Dobësitë u evidentuan edhe në vendet e zhvilluara të OECD-së, por në vendet e varfra dhe ato në zhvillimin problematika rreth transparencës në sistemet shëndetësore ishin edhe më të mprehta
Në Shqipëri, entet publike të shëndetësisë janë një ndër prokuruesit më të mëdhenj të fondeve publike për shkak të natyrës së shërbimit dhe gamës së produkteve, që përdoren. Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale u rendit nga Kontrolli i Lartë i Shtetit si enti me vlerat më të larta të prokurimeve me risk gjatë vitit pandemik më 2020. Prokurimet në sektorin e shëndetësisë vuajnë nga mosrespektimi i procedurave të prokurimit deri tek abuzimi i lartë me fondet. Përshembull, nga auditimi i Kontrollit të Lartë të Shtetit i procedurave të prokurimit “Blerje autoambulanca për plotësimin e nevojave të Ministrisë së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale”, “Blerje Pajisje Laboratorike, për Komandën Mbështetëse” etj., në 2020 janë konstatuar probleme gjatë procedurave të prokurimit në lidhje me shqyrtimin dhe vlerësimin e ofertave të cilat kanë deformuar procedurën dhe rezultatet e prokurimeve, duke ulur efektivitetin e përdorimit të fondeve publike nga procedurat e prokurimit. Efektet negative në administrimin e fondeve publike në këto prokurime ishin 334 milionë lekë (2.7 mln euro,)
Entet publike në sektorin e shëndetësisë nga 1 janari 2022 deri në fund të gushtit të 2022-t në sektorin e shëndetësisë janë shpallur 1101 procedura prokurimi, nga të cilat përafërsisht gjysma, 670 procedura rezultuan me fitues. Fondi limit për tenderat e shpallur me fitues ishte 11,3 miliardë lekë pa TVSH, ndërsa vlera totale e shpallur fituese pa TVSH ishte 10,1 miliardë lekë. Numri i operatorëve që morën pjesë në gara ishte 147.
Përgjatë 8 mujorit 2022 nga 670 prokurime që u shpallen fituese, 69 % e tyre (463) ishin me një operator në garë. Më shumë se 58% e shumës se prokuruar (6,6 miliardë lekë) është zhvilluar në gara ku marrë pjesë vetëm një operator. Për të njëjtën periudhë vetëm 22 % e prokurimeve me fitues kishin pjesëmarrës në gara 2-3 operatorë pjesëmarrës në garë
Sistemi shëndetësor në Shqipëri mbetet nga më problematikët sa i përket transparencës në prokurime dhe mungesës së konkurrencës. Në periudhën 2010-2021 rreth 30 për qind të gjitha prokurimeve u bënë me procedure negocimi. Procedurat e negocimit u përdoren për rreth 28% e prokurimeve në fushën e shëndetësisë.
Legjislacioni shqiptar në fushën e prokurimit nuk është ende plotësisht në përputhje me Bashkimin Evropian. Ligji për procedurat e prokurimit publik nuk është në përputhje me legjislacionin e menaxhimit financiar dhe kjo rrit mundësinë e përdorimit të panevojshëm të procedurës me negocim, e cila nuk është transparente nga vetë natyra e tij; Legjislacioni i prokurimit publik lejon përdorimin e procedurave me negocim në rastet e përcaktuara si emergjenca. Por gjithashtu legjislacioni lejon përdorimin e 12 argumente të ndryshme të mundshme për përcaktimin e një rasti si emergjent. Për shembull, një argumentet është se prokurimi është i nevojshëm në fillim të vitit, veçanërisht për mallrat thelbësore, urgjente si ushqimet dhe ilaçet. Normalisht procedurat mund të fillojnë vetëm pasi buxheti përkatës të jetë alokuar nga thesari tek autoriteti kontraktues. Po agjencia e prokurimeve në vend të procedurës normale përdori gjerësisht prokurimet me negocim.
Shoqata Together for Life, raporti: Buxheti për shëndetësinë Janar-Qershor 2022
Spitali Memorial Rajonal Fier është spitali i parë publik që përfiton Kartën e Autonomisë Menaxheriale.
Ministrja e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, Ogerta Manastirliu i ka dorëzuar Spitalit Memorial Kartën e Autonomisë Menaxheriale.
Ministrja Manastirliu tha se autonomia menaxheriale është hapi i parë drejt autonomisë financiare.
“Sot jemi për të dhënë simbolikisht kartën e autonomisë menaxheriale, e cila përcakton fushë-veprimin bazuar në rregulloren e Autonomisë Spitalore të miratuar nga Këshilli i Ministrave, një kartë e cila përmban të gjithë elementët që decentralizohen dhe i kalojnë vetë spitalit administrimi i tij, duke filluar nga burimet njerëzore, administrimi, autonominë për të krijuar modalitete të reja në përzgjedhjen e stafeve, qoftë mjekësore qoftë jo-mjekësore në kuadër edhe të rritjes së performancës, të rritjes së aktivitetit. Eshtë e rëndësishme që spitali të ketë atë zhdërvjelltësinë për t’iu përshtatur momentit, situatave, për t’iu përshtatur zhvillimit të teknologjisë dhe dijes së mjekëve. Pra pika kyçe e autonomisë menaxheriale është organizimi më i zhdërvjellët”,- nënvizoi Manastirliu.
Ministrja Manastirliu bëri me dije se edhe QSUT, Spitali Rajonal Durrës dhe Shkodër, në bashkëpunim me ekipe nga Turqia kanë filluar procedurat për Autonominë Spitalore. “Në tre spitale të tjera të vendit, ekipe nga Turqia janë vendosur në QSUT, në Spitalin e Durrësit dhe në Spitalin e Shkodrës, ku janë atashuar personel administrativ, menaxherial dhe mjekësor. Ashtu sikurse ka ecur Memoriali, të ecin edhe spitalet e tjera në parapërgatitje për të përfituar Kartën e Autonomisë Menaxheriale dhe më pas për të vijuar me Autonominë Financiare, që do t’i hapë rrugën edhe të gjithë buxhetimit në bazë të aktivitetit spitalor”,- tha Manastirliu. Duke e konsideruar një rritje historike rritjen e pagave për mjekët specialistë, nga Spitali Memorial, Ministrja e Shëndetësisë bëri me dije se do të vijojë rritja e pagave të targetuara edhe për kategori të tjera të personelit shëndetësor.
“Duke filluar nga muaji prill paga për mjekët specialistë do të rritet me 50 mijë lekë të reja. Një rritje historike për mjekët specialistë, për t’i mbështetur dhe motivuar. Nga ana tjetër dua të them se pavarësisht se rritja e pagave të targetuar u fokusua tek mjekët specialistë si një mbështetje e metejshme, mos harrojmë që premtimin do ta mbajmë edhe sa i përket rritjes së pagave që tashmë është vendosur ne kalendarin e viteve si një rritje progresive me 7% për personelin infermieror dhe mjekë të përgjithshëm dhe duke filluar nga vitin 2024 do te ketë rritje të targetuara, ashtu sikurse për mjeket specialistë, edhe për kategori te tjera të shëndetësisë, përfshirë mjekë të përgjithshëm dhe infermierë”,- tha Manastirliu.
Spitali Memorial Fier është spitali i parë publik që përfiton Kartën e Autonomisë Menaxheriale me afat dy vjeçar pas përmbushjes së të gjithë kritereve të përcaktuara në Rregulloren e Autonomisë Spitalore. Në shkurt të këtij viti u miratua me Vendim të Këshillit të Ministrave Rregullorja e Autonomisë Spitalore që i hap rrugën të gjithë spitaleve publike për të aplikuar fillimisht për autonomi menaxheriale pas përmbushjes së kritereve të përcaktuara. Autonomia spitalore i jep mundësinë spitaleve publike të kenë mekanizmat e duhur ligjor dhe rregullator: për t’u vetë-administruar për nga pikëpamja menaxheriale dhe financiare; për rritjen e konkurueshmërisë ndërmjet spitaleve publike ndërmjet njëri – trjetrit por dhe me spitalet jopublike, për rritjen e cilësisë së shërbimit shëndetësor për qytetarët; mirëmenaxhimit të burimeve njerëzore dhe rritjes së instrumentave dhe mekanizmave për punësimin e mjekëve specialist në sektorin publik, si dhe rritjes së gamës së shërbimeve në spitalet publike, duke i dhënë fund epokës së centralizimit të shërbimeve shëndetësore publike të nivelit terciar vetëm në spitalet universitare.
Në muajin prill, të gjithë mjekët specialistë të sistemit shëndetësor në vendin tonë do të marrin 50 mijë lekë më shumë në pagën e tyre. Lajmi u bë me dije nga kryeministri Edi Rama, i cili gjatë Kongresit të Shëndetësisë njoftoi se kanë vendosur që pagat e mjekëve specialistë t’i rrisin me 50 mijë lekë më shumë. Kreu i qeverisë u ndal edhe tek autonomia spitalore, për të cilën tha se do të garantojë paga më të larta për mjekët më performancën më të mirë, por Rama theksoi se është e rëndësishme që të vendosin një tavan për pagat e mjekëve që të jetë dinjitoze. Për këtë arsye, Rama tha se është vendosur rritja e pagave për mjekët specialistë që kalon nivelin e pagave të vendeve të rajonit dhe barazohemi me Serbinë.
“Ne i kemi rritur pagat me 63% nga 2013. Autonomia është një mekanizëm i ri që ka filluar të testohet tani në spitalin memorial dhe do krijojë mundësinë që të këtë në sistemin shëndetësor paga më të mira, por jo të barabarta. Autonomia do iu rrisë pagat atyre që punojnë më shumë, që bëjnë më shumë operacione vizita, por ndërkohë duhet të garantojmë pagë më dinjitoze tavan. Në këtë prill, mjekët specialistë do marrin 50 mijë lekë të reja plus në pagën e tyre”, tha Rama.
Nga rritja me 50 mijë lekë do të përfitojnë vetëm mjekët specialistë, ndërkohë që për mjekët e përgjithshëm dhe infermierët do të aplikohet rritja me 7%, ashtu siç ishte premtuar nga qeveria. Por, Rama tha se nuk do të përjashtojnë nga rritja e madhe e pagave as këto kategori mjekësh, për të cilët rritja do të jetë e ngjashme dhe do të nisë nga viti i ardhshëm 2024.
“Do të mbajmë zotimin për 7% për mjekët e përgjithshëm dhe infermierët. Po përgatisim rritje proporcionale me këtë të mjekëve specialistë dhe në hyrje të 2024 edhe për mjekët e përgjithshëm dhe infermierët një rritje të ngjashme”, tha Rama.
Në fjalën e saj, ministrja e Shëndetësisë, Ogerta Manastirliu tha se deri më tani kanë rritur me 63% pagat e mjekëve si dhe do të vijojë me mbështetjen financiare për profesionistët e shëndetësisë.
“Të dashur profesionistë të shëndetit, jo vetëm se tashmë u bënë vite që punojmë bashkë, por unë jam një nga ata njerëz që besojnë në atë shprehjen, “jo të gjithë ëngjëjt kanë krahë, disa kanë stetoskop”. Por fjalët e mira nuk mjaftojnë ne këtë e dimë dhe ndaj e kemi shoqëruar me akte konkrete të mbështetjes financiare dhe profesionale, duke i mbajtur premtimet tona. Nga piknisja rritëm me 63% pagat e stafeve mjekësore, aplikuam bonusin e mjekëve që punojnë larg vendbanimit, si dhe jemi zotuar që të vijojmë rritjen e pagave për profesionistët e shëndetësisë. Reforma spitalore me modelin e ri të autonomisë do të mundësojë më shumë incietiva financiare për mjekët nga pagesa për performancën te praktikat dysishe”, u shpreh ajo.
Rama u ndal te fenomeni i ikjes së mjekëve dhe infermierëve teksa theksoi se tashmë ka ardhur koha që kjo problematikë të adresohet, sepse nuk mundet që shteti shqiptar të paguajë për studimet e një të riu shqiptar që më pas ikën dhe punon për sistemin shëndetësor në Gjermani. Rama tha se ky fenomen duhet të marrë fund dhe se studentët nuk duhet thjesht të mbarojnë shkollën e të ikin, por edhe të shërbejnë në vendin e tyre.
“Në kushtet e sotme rezulton e pamundur që shteti shqiptar, taksapaguesi, mundësitë e të cilit nuk janë të pakufizuar, dhe shërbimet nuk vihen në diskutim, të paguajnë 15 nga 16 pjesë të financimit të studimit të një mjeku. Pra, sot studenti i mjekësisë paguan 1/16 e kostos reale.
Këtë shteti e bën duke marrë në konsideratë një sërë faktorësh që s’ka nevojë t’i rendis. Shteti nuk e bën dhe taksapaguesi shqiptar nuk paguajnë për këtë, që ditën kur mbarojnë studimet dhe marrin diplomën e mjekut, ata që financohen nga ky buxhet dhe kjo sakrificë, të ikin të shërbejnë në Gjermani. Shteti shqiptar nuk financon studimet për sistemin shëndetësor gjerman. Ky është problem që shumë vende e kanë adresuar dhe ka ardhur koha që dhe ne ta adresojmë. Nuk mjafton që të kryesh një shkollë dhe të kesh përmbushur detyrimet e tua në aspektin teorik, por duhet dhe aspekti praktik.”, tha ai.
Kongresi i Parë i Shëndetësisë po mbahet sot në Tiranë dhe do të vazhdojë edhe ditën e nesërme në Pallatin e Kongreseve. Ky Kongres synon të bëjë bashkë politikëbërës, profesionistë të Shëndetësisë, ekspertë, përfitues të shërbimeve dhe aktorë të tjerë për të ndarë përvojat dhe sfidat e këtij sektori.
V.H, nënë e tre fëmijëve, prej dy vitesh qëndron në pritje të një proteze ortopedike për shkak të një problemi shëndetësor që ka me këmbën e djathtë.
“Sa herë shkoj më thonë se nuk ka. Jemi në pritje, po unë kam dy vite që pres dhe spo më vjen radha”, shprehet 50-vjeçarja, të cilës problemi fizik me këmbën e djathtë i ka kushtëzuar ndjeshëm jetesën e përditshme. “Kam dhimbje, nuk lëviz dot shumë”, tregon ajo, duke shtuar se nga mjekët nuk është cilësuar si rast urgjent.
Ndërkohë ndërhyrja për të cilën ajo ka nevojë, po të kryhet në privat është e kushtueshme.
“Nuk kam mundësi ta përballoj, vetëm proteza kushton rreth 1500- 2000 euro. Te ne vetëm bashkëshorti punon, a do mbajë familjen, fëmijët në shkollë apo shpenzimet e mia shëndetësore? Ndërhyrja në privat kushton rreth 5000 euro”, thotë ajo, duke shtuar se nuk ka kush ta ndihmojë me shumën monetare të nevojshme.
Ndërkohë, ndërhyrje të ngjashme ofrohen edhe nga spitalet private, por çmimet e tyre janë të kripura për xhepat e shqiptarëve.
R.C, 26 vjeç është një nga qytetaret, e cila ka preferuar ta bëj këtë ndërhyrje në privat edhe pse çmimi ishte i kripur.
“Unë kam patur të dëmtuar meniskun dhe këputje të ligamentit. Operacioni kushtoi 4500 euro dhe kisha të përfshirë operacionin, dy netë qëndrimi në spital, ushqimin, kontrollet me mjekun, ndihmën e infermierëve sa herë i kërkoja etj”, tregon ajo, duke shtuar se zgjedhja për ta bërë operacionin në privat ishte e ndikuar nga besimi që kishte te mjeku, që e kishte ndjekur që në nisje të problemit të saj, por edhe paketa e plotë që ofrohet nga spitalet private. “Zgjodha mjekun që kisha më shumë besim dhe mjeku që doja ishte në privat. Kur analizova pjesën e benefiteve që paguaj një herë dhe i kam të përfshira të gjitha u ndjeva më e sigurtë dhe e qetë”, tregon ajo.
Shërbimi me implante ortopedike falas, u trumpetua me të madhe në vitin 2016 si një arritje e shëndetësisë në Shqipëri, duke nisur fillimisht në Spitalin Universitar të Traumës dhe më pas do të ofrohej edhe nëpër spitalet rajonale. Por statistikat tregojnë të kundërtën.
“Sinjalizo”, iu drejtua me një kërkesë për informacion Spitalit Universitar të Traumës, strukturë spitalore në të cilën u implementua për herë të parë ofrimi i implanteve ortopedike falas, ku i kërkoi të dinte se sa ishte numri i operacioneve të kryera në kuadër të kësaj nisme.
Në përgjigje të kërkesës tonë, Spitali i Traumës u shpreh zyrtarisht se: “Numri i ndërhyrjeve kirurgjikale (operacioneve) përgjatë viteve është shumë i lartë dhe kërkon një kohë të gjatë për përpunimin e të dhënave të kërkuara pasi sektori i statistikës në SUT ka personel të kufizuar dhe nuk mund të përpunojë në një kohë të shkurtër të dhënat e disa viteve”.
Për vitet 2016-2018, Spitali i Traumës i ka vendosur në dispozicion këto të dhëna, shoqatës “Together for Life”, sipas të cilës: “Lidhur me numrin e pacientëve që kanë përfituar proteza për vitet 2016-2018, rezulton se janë 513 pacientë. Ndërkohë aktualisht në listë pritje rezultojnë 891 pacientë. Nëse për 3 vite numri i pacientëve që kanë përfituar proteza ka qenë 513, me një pjesëtim të thjeshtë i bie 171 pacientë të protezuar në vit. Nëse në listë pritje janë 819 pacientë, i bie që radha të jetë e rezervuar për 4- 5 vjet”.
Ndërkohë i pyetur nga “Sinjalizo”, Spitali Universitar i Traumës bëri me dije se janë 900 persona në listën e pritjes për implante ortopedike. Ndër të tjera, Spitali i Traumës thotë se: “Numri i personave në listën e pritjes është vazhdimisht duke u reduktuar. Ju bëjmë me dije se pacientët e shtruar si raste urgjence në SUT kane marrë shërbim të menjëhershëm. Rastet e planifikuara janë në proces trajtimi të nevojave të tyre dhe numri i tyre është duke u ulur duke patur parasysh dhe shtimin gradual të fondeve në dispozicion të SUT”.
Spitali Universitar i Traumës shprehet se buxheti për shërbimin e ortopedisë ka qenë vazhdimisht në rritje. “Sipas informacioneve që kemi në SUT buxheti për materialet ortopedike ka qenë si më poshtë:
– tre vitet 2016-2017-2018 – dyqind milionë lekë pa Tvsh;
– vitet 2019-2020 – dyqind e dyzetë milionë lekë pa Tvsh;
– vitet 2021-2022- treqind milionë lekë pa Tvsh”, thotë zyrtarisht spitali i Traumës, duke shtuar se në fund të vitit 2022, është nënshkruar një marrëveshje kuadër për 24 muajt në vazhdim me fondin: treqind e pesëdhjetë e gjashtë milionë lekë të reja pa Tvsh.
“Sinjalizo”, i dërgoi edhe një kërkesë për reagim Ministrisë së Shëndetësisë në lidhje me programin e protezave ortopedike falas në spitalet shtetërore, por deri në publikimin e këtij shkrimi nuk ka marrë një përgjigje.
Kërkesë e madhe, shërbimi më ritme të ngadalta
Denisa Cenameti, menaxhere programesh të shëndetësisë në shoqatën “Togather for life” shprehet se nevoja për implante ortopedike falas është shumë e madhe.
“Lista e pritjes sipas burimeve tona shkon rreth 1000, ndërsa sipas të dhënave të spitalit të Traumës çdo vit përfitojnë proteza ortopedike rreth 280 pacientë. Pra nevoja është shumëfish më e lartë”, shprehet ajo, duke shtuar se në kontekstin e decentralizimit të shërbimeve shëndetësore, shpërndarja në spitale rajonale është një vendimmarrje shumë e mirë. Megjithatë, në kushtet e mungesës së buxhetit për këtë shërbim, ofrimi i shërbimit mbetet i vështirë si për Tiranën ashtu edhe për rrethet.
“Duhet të planifikohet furnizimi me paisje sipas nevojave dhe jo të bëhen planifikime bazuar në buxhetin e një viti më parë”, këmbëngul Cenameti.
Raporti i Komisionit Europian: Sistemi shëndetësor në Shqipëri është i nën-financuar
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, në vitin 2018, Shqipëria harxhoi një shifër prej 275 dollarë për frymë, vit ky, ku mesatarja e vendeve të Ballkanit ishte në 500 dollarë për frymë, duke shpenzuar në total 2.8% të Prodhimit të Brendshëm Bruto, kur vendet fqinje, buxheti për këtë sektor shkon në 5% të PBB.
Ndërkohë në vitin 2020, shteti shqiptar për shërbimin parësor, spitalet bashkiake, ato rajonale, Universitare si dhe Urgjenca do të shpenzonte në total vetëm 113 euro për frymë, duke mos justifikuar as shumën e sigurimeve shëndetësore prej 29.400 lekë që i mbahet një të punësuari me një rrogë prej 50 mijë lekësh.
Nga ana tjetër, Komisioni Europian në raportin përmbyllës të tij në vitin 2022, me titull “Progresi i Reformave Ekonomike i Shqipërisë, Malit të Zi, Maqedonisë së Veriut, Serbisë, Turqisë, Bosnje dhe Hercegovinës dhe Kosovës”, do të theksonte se sektori shëndetësor në Shqipëri është i nënfinancuar dhe ka një pjesë domethënëse të njerëzve të pasiguruar.
“Janë rreth 600 mijë njerëz të pasiguruar (rreth 21% e të gjithë popullsisë). Ata janë më së shumti punëtorë informal, grupe me të ardhura të vogla, minoritetet dhe njerëz që jetojnë në zona rurale. Sistemi shëndetësor shqiptar vuan nga nën-financim i kujdesit primar shëndetësor”, thuhet në raport.
Por ky nënfinancim ka rënduar në xhepat e qytetarëve shqiptarë. “Shqiptarët paguajnë rreth 50% të shpenzimeve për marrjen e shërbimit shëndetësor nga xhepi dhe kjo është një shifër e përllogaritur nga Banka Botërore, ndërsa vet Ministria e Shëndetësisë në dokumentin strategjik pranon se shpenzimet nga xhepi janë mbi 40%”, thotë Denisa Cenameti, menaxhere e projekteve të shëndetësisë në shoqatën “Togather for Life”, duke shtuar se kjo gjë godet më shumë grupet me nivel të ulët të ardhurash pasi ato kanë më pak mundësi për të përballuar vet shpenzimet shëndetësore.
“Shëndetësia falas nuk ekziston si koncept dhe nuk mund të ekzistoj”, shprehet Denisa Cenameti, e cila shton se në marrëdhëniet e qytetarëve me sistemin shëndetësor përdorimi i këtij termi ka sjellë probleme, ka sjellë përplasje të qytetarëve me personelin shëndetësor pasi kanë besuar në shëndetësinë falas. Gjithashtu zonja Cenameti thekson rëndësinë e faktit që shëndetësia në Shqipëri është e nën-financuar duke u renditur e fundit në Europë dhe rajon për shpenzimet publike që akordon në raport me Prodhimin e Brendshëm Bruto. “Madje me një diferencë shumë të thellë në raport me mesataren e vendeve të BE-së”, përfundon ajo./ Burimi: Denis Tahiri, Qendra Shqiptare për Gazetari Cilësore
Është vënë në prangat e policisë së Tiranës mjeku Kosta Dhima pasi tregtonte barna të kontrabanduara.
Sipas njoftimit të bluve të kryeqytetit, është proceduar në gjendje të lirë bashkëshortja e tij shtetësja me ininciale M.DH, 56 vjeçe.
Dhima bashkë me bashkëshortene tij administronin një depo farmaceutike në rrugën “Mihal Duri”, në të cilën, gjatë kontrollit, shërbimet e Policisë gjetën dhe sekuestruan, në cilësinë e provës materiale, sasi të konsiderueshme barnash, të dyshuara të kontrabanduara, të cilat arrijnë vlerën rreth 30 000 euro.
Materialet i kaluan Prokurorisë, për veprime të mëtejshme procedurale.
Njoftimi i plotë:
Finalizohet me sukses, si rezultat i një hetimi disamujor me metoda proaktive, operacioni policor i koduar “Barnat”. Operacioni u zhvillua nga Seksioni për Hetimin e Krimeve Ekonomike dhe Financiare në DVP Tiranë, nën drejtimin e Prokurorisë së Tiranës.
Tregtonin barna të kontrabanduara, që i mbanin në një depo farmaceutike, vihet në pranga 1 shtetas, procedohet penalisht bashkëshortja e tij. Sekuestrohen barna të kontrabanduara, me vlerë 30 000 euro.
Specialistët e Seksionit për Hetimin e Krimeve Ekonomike dhe Financiare në DVP Tiranë, nën drejtimin e Prokurorisë pranë Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë, në vijim të punës për goditjen e aktivitetit kriminal në fushën e kontrabandës me mallra, pas një pune të mirëfilltë hetimore disamujore të ndjekur me metoda proaktive, kanë organizuar dhe finalizuar me sukses operacionin policor të koduar “Barnat”.
Si rezultat i operacionit u bë arrestimi në flagrancë i shtetasit K. Dh., 59 vjeç, banues në Tiranë, si dhe nisi procedimi penal në gjendje të lirë për shtetasen M. Dh., 56 vjeçe, banuese në Tiranë (bashkëshortja e shtetasit K. Dh.)
Shtetasi K. Dh. dhe bashkëshortja e tij administronin një depo farmaceutike në rrugën “Mihal Duri”, në të cilën, gjatë kontrollit, shërbimet e Policisë gjetën dhe sekuestruan, në cilësinë e provës materiale, sasi të konsiderueshme barnash, të dyshuara të kontrabanduara, të cilat arrijnë vlerën rreth 30 000 euro.
Materialet i kaluan Prokurorisë, për veprime të mëtejshme procedurale.
Thirrja organizohet nga Shoqata Together for Life në bashkëpunim me BIRN Albania, me mbështetjen e National Endowment for Democracy
Shoqata “Together for Life” po zbaton projektin “Promovimi i transparencës dhe llogaridhënies në sektorin shëndetësor në Shqipëri”. Projekti synon të rrisë transparencën dhe llogaridhënien në sektorin e shëndetësisë në Shqipëri. Kjo është veçanërisht e rëndësishme duke pasur parasysh pakënaqësinë në rritje të qytetarëve përkundrejt shërbimeve dhe infrastrukturës shëndetësore publike, pagesat e larta nga xhepi, financimin e ulët për sektorin, shkeljet gjatë kryerjes së kontratave me një barrë të madhe financiare për buxhetin etj.
Një nga instrumentet e propozuara nga projekti është përdorimi i gazetarisë investigative për të nxjerrë në pah disa nga çështjet më të rëndësishme lidhur me korrupsionin në sistemin shëndetësor.
Për të kontribuar në promovimin e një sistemi shëndetësor transparent, TFL në bashkëpunim me BIRN Albania hap thirrjen për 2 artikuj investigativ,
(2) gazetarë do të përzgjidhen për të prodhuar artikuj investigativë në fushën e shëndetësisë. Gazetarët aplikantë do të përzgjidhen nga një juri e pavarur e përbërë nga gazetarë me eksperiencë dhe ekspertë në fushën e medias.
Gazetarët do kenë në dispozicion një periudhë dy mujore për të përfunduar investigimin e tyre dhe përgatitjen e artikullit për publikim.
Fituesit pritet që të angazhohen dhe të përmbushin të gjitha detyrimet në lidhje me investigimin, si dhe respektimin e standardeve të gazetarisë investigative dhe etikës profesionale.
Kandidatët duhet të dorëzojnë formularin e bashkëngjitur kësaj thirrjeje. Propozimet duhet të kenë për qëllim ekspozimin e korrupsionit, abuzimit me pushtetin, abuzimi me fondet publike, pa-ndëshkueshmërinë dhe mungesës së zbatimit të ligjit në fushë e shëndetësisë.
Prioritet në përzgjedhje do i kushtohet propozimeve të cilat përfshijnë një nga temat e mëposhtme, por inkurajojmë propozimin e temave të tjera (duke patur në vëmendje 4 fjalë kyçe: transparencë; llogaridhënie; fonde publike; shëndetësi).
Tenderat në shëndetësi: Përputhja me ligjin, transparenca dhe abuzimet.
Transparenca e shpenzimeve për shëndetësinë (ndërtimin e spitaleve të reja; financimi i shërbimeve të reja; financimi për barnat; kompanitë përfituese – favorite për përfitimin nga tenderat etj.)
Shpenzimet për koncesionet dhe ndikimi në buxhetin e përgjithshëm të shëndetësisë
Aplikantët mund të dërgojnë më shumë se një aplikim, por vetëm një propozim për kandidat do të përzgjidhet.
Gazetarët e përzgjedhur do të kenë një suport financiar prej 1000$, me qëllim ndjekjen e problematikës së përzgjedhur në të gjitha hallkat e kërkuara.
Të drejtën për të aplikuar e kanë të gjithë gazetarët në Shqipëri, të punësuar apo në profesion të lirë.
Raporti: Shpenzimet për rimbursimin e barnave e pajisjeve mjekësore, nuk janë respektuar kufijtë e rimbursimit
Në raportin e kontrollit të lartë të shtetit “Auditimi Përputhshmërie” në Fondin e Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor, analizohen edhe shpenzimet për rimbursimin e barnave e pajisjeve mjekësore për vitin 2021
Nga auditimi në lidhje me të dhënat e rimbursimit të përcjella nga Drejtoria Ekonomike konstatohet se nuk janë respektuar kufijtë e rimbursimit të përcaktuara në ligjin e buxhetit të vitit, të ndryshuar, ku citohet se “Fondi për rimbursimin e medikamenteve nuk tejkalon tavanin prej 10,700 milionë lekësh, përfshirë detyrimet e prapambetura, nga i cili, 200 milionë lekë përdoret për rimbursimin e medikamenteve për kurimin e COVID-19”. Të dhënat mbi rimbursimin e pranuar nga Drejtoria e Rimbursimit dhe Drejtoria e Informacionit dhe Analizës Statistikore raportojnë mbi një vlerë rimbursimi të pranuar prej 11,061 milion lekë përkundrejt planit të përditësuar prej 10,694 milion lekë. Të analizuara sipas Drejtorive Rajonale të Fondit, realizimi në krahasim me planin vjetor paraqitet sipas tabelës së mëposhtme: Plani dhe realizmin i rimbursimit sipas DRF
Sikurse evidentohet nga tabela rezulton tejkalim i planit të rimbursimit me 367 milion lekë krahasuar me planin e miratuar të ndryshuar. Sipas të dhënave të vendosura në dispozicion nga Drejtoria Ekonomike, pagesat e realizuara për ekzekutim të detyrimeve të lindura përgjatë vitit si dhe për muajin Dhjetor 2020, rezulton të jenë paguar së bashku me rimbursimin e fishave të diabetit shuma prej 10,614 milion lekë
Kontrolli i lartë i shtetit ka publikuar Raport Përfundimtar “Auditimi Përputhshmërie” në Fondin e Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor. Auditimi u krye me bazë risku, për vlerësimin e saktësisë së aktiviteteve dhe transaksioneve financiare, çështjeve që lidhen me organizimin dhe funksionimin e institucionit, duke përfshirë saktësinë e paraqitjes së të ardhurat dhe shpenzimet, në përputhje me aktet ligjore e nënligjore dhe me parimet e ligjit për menaxhimin financiar dhe kontrollin, vlerësimin e saktësisë së informacioneve në të gjitha aspektet materiale në përputhje me kuadrin ligjor e rregullator mbi bazën e të cilit ushtron veprimtarinë “Fondi i Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor”, etj
Nga auditimi mbi zbatimin e kontratës koncesionare për sterilizimin, rezultoi se:
Nuk ekziston një protokoll i saktë dhe i plotë i ndërhyrjeve/seteve, numri i seteve në aneks kontratë dhe faktit sipas diagnozave të aplikuara, pasi ka një numër shumë më të madh diagnozash/ndërhyje në krahasim me numrin e seteve të përdorura. Në skedarët për përdorimin e seteve administruar nga DSHSU, janë përshkruar dy rubrika ku në njërën shënohet diagnoza dhe në tjetrën lloji ndërhyrjes;
Është ndryshuar numri i instrumenteve në mënyrë të pa argumentuar për disa prej seteve nga viti në vit për të njëjtën diagnozë/ndërhyrje kirurgjikale;
Konfigurimi i seteve dhe ndryshimi i kompleksiteteve ka sjellë vështirësi në monitorimin e kontratës;
Ka disa raste që për të njëjtat ndërhyrje/sete janë aplikuar 2 dhe/ose 3 nivele të ndryshme kompleksiteti, me pasoja në financimin e kontratës për tavanin buxhetor përkatës dhe kufizimin e ndërhyrjeve për pacientet;
Gjithashtu nga përpunimi i të dhënave të administruara për vitin 2021 konstatohet se për të njëjtën ndërhyrje kirurgjikale, të realizuar në të njëjtin spital apo spital tjetër, faturimi kryhet sipas kompleksiteteve të ndryshme, dhe për pasojë çmime të ndryshme. Kjo mënyrë aplikimi e nivelit të kompleksitetit gjatë zbatimit të kontratës, shkakton pasoja financiare shtesë, krahasuar me efektin e përdorimit të kompleksitetit më të ulët të mundshëm, e lidhur kjo me çmimin përkatës.
Në këtë kuadër, kanë rezultuar 21,174 raste, në të cilat është klasifikuar ndërhyrja kirurgjikale si kompleksiteti i mesëm dhe për të njëjtat ndërhyrje kirurgjikale, në disa raste është faturuar edhe si kompleksitet i lartë, si dhe janë 4,725 raste në të cilat është faturuar për kompleksitet të lartë, megjithëse të paktën një herë e njëjta ndërhyrje kirurgjikale është faturuar si kompleksitet i mesëm. Në se për këto ndërhyrje do të përdorej kompleksiteti i mesëm, do të ulej financimi i kësaj kontrate për 87,318,000 lekë me TVSH.
Gjithashtu, në total paraqiten 16,710 raste në të cilat është klasifikuar ndërhyrja kirurgjikale si kompleksiteti i ulët dhe për të njëjtat ndërhyrje kirurgjikale, në disa raste është faturuar edhe si kompleksitet i lartë apo kompleksitet i mesëm. Nga auditimi konstatohet se janë 5,924 raste në të cilat është faturuar për kompleksitet i lartë dhe 8,057 raste në të cilat është faturuar për kompleksitet I mesëm megjithëse të paktën një herë e njëjta ndërhyrje është faturuar si kompleksitet i ulët. Në se për këto ndërhyrje do të përdorej niveli i ulët i kompleksitetit, financimi kësaj kontrate do të ulej me vlerën 81,214,560 lekë me TVSH.
Albanian 
English