Blog

Buxheti i shëndetësisë dhe mbrojtjes sociale për vitin 2023 shënon nivelin më të ulët prej 2017 në vlerë nominale dhe në përqindje ndaj Prodhimit të Brendshëm Bruto (PBB), duke rezultuar në vetëm 3.3% të PBB dhe duke zënë 11.3% të shpenzimeve të përgjithshme publike.

Kjo ulje e buxhetit për shëndetësinë dhe mbrojtjen sociale dëshmon që prioritetet e Qeverisë gjatë vitit 2023 janë zhvendosur nga ky sektor në fusha të tjera. Më i ‘godituri’ nga politikat buxhetore të Qeverisë duket shëndetësia, shpenzimet për të cilën gjatë viti 2023 rezultuan në 2.8% ndaj PBB, niveli më i ulët i shpenzimeve për këtë sektor në 6 vitet e fundit.

Edhe brenda buxhetit të shëndetësisë vërehen zhvendosje të pajustifikuara të prioriteteve, nga projektet për investime në infrastrukturë në programin ‘Shërbime të kujdesit parësor’, tek ato për furnizim dhe vendosje pajisjesh, ku 90% e fondit është përdorur për pajisje kompjuterike dhe vetëm 10% për pajisje për laboratorët e higjienës.

Këto janë disa nga gjetjet e Raportit “Monitorimi i Shpenzimeve të sektorit të Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale për vitin 2023”, i realizuar nga shoqata Together for Life, në kuadër të projektit “Transparenca dhe llogaridhënia në sektorin e shëndetësisë në Shqipëri”, mbështetur nga NED – National Endowement for Democracy.

Rishikimi i buxhetit në mes të vitit buxhetor 2023, rezulton me zhvendosje të ndjeshme të burimeve financiare nga politikat shëndetësore në ato të mbrojtjes sociale, ku bie në sy ulja e paarsyetuar e buxhetit në programin Shërbimet e Kujdesit Parësor në vlerën 1.4 miliard lekë, thekson Raporti, i cili mbështetet në analizimin e të dhënave të publikuara nga Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale (MSHMS) dhe nga Ministria e Financave.

Sipas Raportit cilësia e të dhënave të publikuara nga institucionet vazhdon të jetë e dobët dhe  shoqërohet me mungesë të theksuar transparence në përdorimin e fondeve buxhetore. 

Raporti po ashtu evidenton:

• Mungesë e informacionit të detajuar dhe analizës për ecurinë e kontratave koncesionare;
• Të dhëna të kufizuara rreth kategorive të pacientëve që përfitojnë barna të rimbursuara, duke e pamundësuar analizimin e eficencës dhe efektivitetit të përdorimit të fondeve publike në raport me cilësinë e barnave të rimbursueshme;
• Mungesë informacioni mbi gjendjen e spitaleve rajonale dhe nevojat e tyre për ndërhyrje me qellim analizimin e rezultateve dhe eficensës së investimeve në to gjatë vitit 2023;
• Mungesë qëndrueshmërie mes sasisë së planifikuar të indikatorëve dhe realizimit të tyre, duke vënë në dyshim analizimin dhe planifikimin e kostos reale të disa produkteve; 
• Mungesë transparence në raportimin dhe analizimin e të dhënave në pjesën më të madhe të zërave buxhetorë të planifikuar, rishikuar dhe realizuar. 

TFL prej tre vitesh monitoron dhe prodhon raporte vjetore rreth shpenzimeve buxhetore të MSHMS, në kuadër të misionit të saj për rritjen e transparencës dhe llogaridhënies së institucioneve publike. Raporti i fundit evidenton faktin se MSHMS vazhdon të shfaqi probleme me planifikimin e buxhetit, veçanërisht në drejtim të konsolidimit të të dhënave.

Raporti del në përfundimin se derisa MSHMS të mos i shoqërojë të dhënat e publikuara me një analizë të kostimit të produkteve dhe të rezultateve të shpenzimeve, deklarimet për përmirësimin e cilësisë së shërbimeve shëndetësore në Shqipëri do të vazhdojnë të vihen në dyshim.

Është e qartë se, për të arritur përmirësime reale në sektorin e shëndetësisë dhe të mbrojtes sociale, institucionet duhet të fokusohet në rritjen e transparencës dhe përgjegjshmërisë në planifikimin dhe shpenzimin e fondeve publike.

Për të klikuar raportin e plotë në Shqip, klikoni link-un: Monitorimi-i-shpenzimeve-te-sektorit-te-shendetesise-dhe-mbrojtjes-sociale-per-vitin-2023.pdf (togetherforlife.org.al)

To read the full report in English, click on the link: Healthcare-and-Social-Protection-Sectors-expenditures-Monitoring-Report-for-the-Year-2023.pdf (togetherforlife.org.al)