Pacientët që jetojnë me dializë në Shqipëri përballen me mungesë të medikamenteve. Në një intervistë për Euronews Albania, doktor Ilir Pecnikaj, ekspert i farmaceutikës ngre shqetësimin se këta pacientë nuk kanë medikamentin më jetik.
“Barna jetike që në tregun shqiptar nuk janë përsa i përket trajtimit të dializës, në tregun shqiptar mungon Mimpara, është jetik, ky është problem i sistemit, nuk ka autorizim sa kohë mungon në treg. Nga trajtimi i dializës ka disa kundërindikacione për të cilët mimpara është mëse i nevojshëm”, theksoi ai.
Mundësia e vetme është që ky medikament të blihet jashtë Shqipërisë. Eksperti thotë se trajtimi mujor kushton mbi 1200 euro, e në këto kushte shumë pacientë se marrin duke prishur cilësinë e jetës.
“Alternativë që mbulon këtë bar nuk ka dhe po të shohësh mesataren e jetëgjatësisë të personave që trajtohen me dializë është shumë herë më e ulët dhe cilësia që bëjnë njerëzit me dializë në Shqipëri është tmerrësisht e keqe dhe kjo vjen vetëm nga trajtimi i barnave. Këtu nuk është mungesa profesionale e mjekëve, por mungesa e medikamenteve dhe mundëssië për ti blerë këto medikamente”, u shpreh mjeku.
Vetëm në qendrën spitalore “Nënë Tereza” trajtohen me dializë 110 persona, ndërsa numri total në të gjithë vendin shkon rreth 300 pacientë.
Këto janë tenderat kryesore që ka bërë Spitali i Traumës muajt e fundit. Aty është emëruar drejtoreshw e përgjithshme Edlira Bode, një ish deputete e Partisë Socialiste.
Shikoni pak se çfarë ndodh aty. Fondi Limit i tenderave të shpallur 895 milionë lekë ( te reja). Fondi i prokuruar 888.6 milionë. Pra, mesatarja e tenderave në Spitalin e Traumës fitohet me 99.3 për qind të fondit limit. Një tender po të fitohet me 99 për qind duhet të shërbejë si alarm. Kur fitohen të gjithë me 99 për qind, aty duhet të kishte zbarkuar ushtria. Megjithatë nuk mbaron këtu.
Mesatarisht ka vetëm 1.4 oferta efektive për tender. Shumica e tenderave janë vetëm me një ofertues. Në ndonjë rast të rralle hyjnë 2 ose 3 oferta. Por nuk mbaron as këtu!
Mbi 74 për qind e tenderave shkojnë në vetëm dy kompani. E para është Trimedi, ndërsa e dyta është OES Distrimedi.
Këta nuk janë tendera. Kjo është një barabari e pamëshirshme mbi paranë publike. Statistikisht mundësia që në keta tendera të mos ketë vjedhje është zero. Por probabiliteti që këtu ndodh një masakër horror me paratë e qytetarëve është afër 1-shit.
Tani një kuriozitet kam. Ne zyrat e shtetit ka ndonjë njeri që i bën këto analiza? Se janë shumë të thjeshta, nuk duan as shumë mend.
Kontrolli i Shtetit i shikon ndonjëherë këto? Po Prokuroria? Se kështu nuk behën as në luftë tenderat.
Në Shqipëri, numri i pacientëve të diabetit rritet dhe mosha e të prekurve ulet nga viti në vit, por sistemi shëndetësor shqiptar duket i paaftë për të parandaluar, trajtuar dhe mbajtur nën kontroll këtë sëmundje.
Jeta e Donalda Ngraçinit ndryshoi dramatikisht në moshën 22-vjeçare, kur humbi shikimin dhe rrezikoi të kalonte në verbëri. E diagnostikuar që në moshë të mitur me diabet, Donalda pësoi dëmtim të retinës së syrit – sëmundje që i kushtoi shtrenjtë asaj dhe të gjithë familjes.
“Dëmtimin e retinës ma kapën me shumë vonesë, më thanë këtu nuk bëhet dot gjë. Prindërit harxhuan kursimet e tyre, shitën edhe shtëpinë në Fier për të më operuar në Turqi,” thotë Donalda, sot 37 vjeç.
Pas 12 ndërhyrjesh për rindërtimin e retinës, Donalda ka fituar shikim të kufizuar. Por ajo bashkëjeton prej vitesh me sëmundjen dhe si shumë pacientë të tjerë të diabetit në vend, përballet me peripecitë dhe kostot e trajtimit.
Diabeti Mellitus apo ‘sëmundja e sheqerit’ është një nga sëmundjet kronike më të përhapura në botë, që shkaktohet nga rritja e glukozës në gjak për shkak se organizmi nuk prodhon insulinë ose nga pamundësia e ndërveprimit të insulinës me qelizat e organizmit.
Nëse nuk trajtohet siç duhet, diabeti kthehet në një çrregullim kronik progresiv me efekte shkatërruese në të gjithë trupin: sëmundja mund të dëmtojë zemrën, veshkat, sytë dhe mund të bëhet shkak për neuropati gjymtuese dhe amputime.
Shqipëria numëron zyrtarisht 86 mijë persona të prekur nga diabeti – ndërsa mijëra prej tyre gjenden jashtë skemave të rimbursimit për pajisje mjekësore që mundësojnë kontrollin ditor të parametrave të sëmundjes.
Sipas të dhënave që BIRN siguroi përmes intervistave me pacientë dhe mjekë, kostot e larta i detyrojnë shumë prej tyre që t’i kryejnë matjet ditore në varësi të gjendjes ekonomike dhe jo protokolleve mjekësore, duke rrezikuar daljen e sëmundjes jashtë kontrollit.
Ndonëse mjekët rekomandojnë deri në 4 matje në ditë të glukozës për pacientët që trajtohen me insulinë, shumë prej tyre thanë se i shmangin matjet për të reduktuar kostot.
“Sëmundja kërkon kontroll 3, 4 deri 7 herë në ditë në varësi të gjendjes shëndetësore. Por një fishë kushton 50 lekë/ copa dhe një gjilpërë 20 lekë/copa,” thotë Asim Toro, kreu i shoqatës së Fëmijëve dhe të Rinjve me Diabet.
“Llogaritë bëhen shumë kollaj, por çështja është ku të gjejmë lekët?” pyet ai.
‘Magazinë pa inventar”
Foto ilustruese nga Pixabay.
Diabeti është një ndër sëmundjet më të kushtueshme për sistemin shëndetësor shqiptar dhe trajtimi i pacientëve zë gati 18.2 për qind të buxhetit total për barnat e rimbursueshme.
Sipas Fondit të Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor, FDSKSH, gjatë vitit 2021 përfituan barna me rimbursim 86.284 pacientë me diagnozën Diabet Mellitus, me një vlerë totale rimbursimi prej 2.1 miliardë lekësh.
FDSKSH tha gjithashtu në përgjigje të një kërkese për të drejtë informimi se e kishte rritur mbështetjen për qytetarët që përballen me diabetin.
“Gjatë 5 viteve të fundit, Lista e Barnave të Rimbursueshme është pasuruar jo vetëm në gamën e alternativave të mjekimit, por është rritur gjithashtu edhe numri i pacientëve që kanë përfituar barna me rimbursim,” tha FDSKSH.
Të dhënat zyrtare nuk përfaqësojnë numrin e plotë të personave që vuajnë nga diabeti dhe mjekët janë të shqetësuar për numrin e pacientëve ende të padiagnostikuar.
Sipas mjekut endokrinolog, Florian Toti, njëherazi president i Shoqatës së Diabetit, Shqipëria është ‘një magazinë pa inventar” sa i përket sëmundjes së diabetit.
“Ne sot nuk e dimë se sa persona kemi vërtet me diabet,” tha doktor Toti për BIRN. “Numri i diabetikëve është trefishuar [nga vitet ‘90], numri i endokrinologëve ka mbetur i njëjtë. I bie 1 endokrinolog për 2500 diabetikë,” shtoi ai.
Në tre dekadat e fundit, Shqipëria ka shënuar jo vetëm shumëfishim të numrit të pacientëve, por edhe të vdekjeve, që sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë llogariten të jenë 300-320 raste në vit.
Mjekët ia faturojnë këtë ndryshimit të stilit të jetesës dhe ekspozimit ndaj shkaktarëve si stresi, jeta sedentare dhe zëvendësimi i frutave dhe perimeve me ushqime të gatshme. Një faktor që po ndikon gjithnjë e më shumë në rritjen e diabetikëve është edhe plakja e popullatës.
Vendi po regjistron gjithashtu vit pas viti shtim të rasteve mes moshave të reja, përfshi fëmijët.
“Ka raste kur pyesim pacientë, a keni të sëmurë me diabet? Po thonë, kam mamanë që i ka nisur diabeti 55 vjeç, ndërkohë që djalit i ka nisur diabeti 40 vjeç. Pra ka një rënie të moshës të fillimit të diabetit Tip2 me 10 deri në 15 vite,” thekson Toti.
“…ka diabet Tip2 edhe në mosha fëminore, që dikur nuk imagjinohej,” shtoi ai.
Shkaktarët sipas mjekëve janë stresi, jeta sedentare dhe zëvendësimi i frutave dhe perimeve me ushqime të gatshme. Një faktor që po ndikon gjithnjë e më shumë në rritjen e diabetikëve është edhe plakja e popullatës.
Numri i pacientëve me diabet pësoi rritje të lehtë edhe si pasojë e pandemisë së SARS-Cov-2. Sipas endrokrinologut Florian Toti, të dhënat janë të pjesshme, pasi Shqipëria nuk bën pjesë në studimet dhe në rregjistrin evropian për diabetin post-covid.
“Ne nuk e dimë çfarë ka ndodhur në spitalet Covid me ata persona që kanë qenë të deklaruar me diabet ose ata që bënë diabet si pasojë e Covid,” tha doktori, ndërsa ngriti dyshime se rritja e rasteve mund të jetë shkaktuar edhe nga përdorimi pa kriter i kortizonikëve.
“Kortizonikët shpesh u dhanë edhe në doza shumë të larta, të panevojshme edhe në raste fare të lehta. Ka pasur shumë raste që kanë bërë diabet nga kortizonikët,” thotë Toti, ndërsa shton se mjaft qytetarë kanë vijuar të kenë diabet edhe kohë pasi e kanë kaluar COVID-in.
Problemi me fishat
Edi Daja, 62 vjeç thotë se i redukton matjet e sheqerit për të ulur shpenzimet. Foto: Ermelinda Hoxhaj.
Asim Toro është 37 vjeç, i diagnostikuar që fëmijë me sëmundjen e diabetit të Tipit1. Pankreasi i tij nuk prodhon insulinë dhe ai e merr atë përmes injektimeve të vazhdueshme.
Paralelisht me marrjen e dozave të insulinës, Asimit i duhet të masë disa herë në ditë nivelin e sheqerit. Por fishat për t’i realizuar këto matje janë të kushtueshme dhe atij i duhet të presë edhe tre dekada për t’i përfituar ato falas.
Deri në fund të vitit 2022, qeveria shqiptare i rimbursonte fishat e diabetit për një grup të kufizuar pacientësh të moshës 0-25 vjeç. Sipas FSDKSH, fishat falas i përfitonin 2601 pacientë ose vetëm 3% e personave të diagnostikuar me diabet.
Pas kërkesave të vazhdueshme, qeveria vendosi të përfshijë në buxhetin e vitit 2023 edhe rimbursimin e fishave të diabetit edhe për personat mbi 65 vjeç. Ministria e Shëndetësisë llogarit mbi 50 mijë përfitues të rinj, por një numër i konsiderueshëm pacientësh do të vazhdojë t’i paguajë ato nga xhepi.
Për familjet me disa pacientë diabeti, kostot janë disa herë më të larta. Për të mbajtur nën kontroll shpenzimet, ata detyrohen që të reduktojnë matjet, duke rrezikuar shëndetin.
Nevila, një paciente 48 vjeçare e diagnostikuar prej 10 vitesh me diabet ndan të njëjtën sëmundje me të atin.
“Babi im për shkak të ekonomisë i redukton matjet në 2 herë në ditë, ka raste dhe 1 matje. Nëse do bënte 4 matje në ditë, do i vente 60 mijë lekë në muaj [të vjetra], ndërsa pensionin e ka 180 mijë lekë,” thotë Nevila.
Edhe Edi Daja, 62 vjeç, thotë se i redukton matjet e nevojshme për të ulur shpenzimet.
“Ka ditë që përdor tre, ka ditë vetëm dy. Në një muaj mund të shpenzoj nga 3500 deri në 4500 lekë. I heqim vetes diçka tjetër dhe blejmë fishat. Si t’ia bëjë ndryshe, pensioni im është rreth 20 mijë lekë,” ankohet ai.
Donalda Ngraçini merr 5 insulina në ditë dhe si shumë bashkëvuajtës të saj, është e detyruar që të ulë numrin e matjeve të glukozës për të reduktuar shpenzimet. Ajo thotë gjithashtu se i kursen aget njëpërdorimshe për dy ose më shumë matje gjatë ditës.
Pasoja të rënda
Kontrolli periodik i pacientëve diabetikë është thelbësor në shmangien e pasojave që mund të shkaktojë sëmundja në dëmtimin e enëve të gjakut, por sipas mjekëve kjo nuk funksionon siç duhet.
Këmba diabetike dhe retinopatia janë dy nga pasojat më të rënda të sëmundjes.
Shefi i Shërbimit të Angeologjisë dhe Këmbës Diabetike në spitalin e Traumës në Tiranë, Arben Zenelaj, thotë se mungesa e kontrolleve të vazhdueshme bëhet shkak për dëmtimin e gjymtyrëve.
“Mjekët e familjes dhe sidomos endokrinologët nuk i rekomandojnë pacientët për kontroll të sistemit të qarkullimit të gjakut. Edhe pacientët nuk ndjekin këshillat e mjekut. Kjo bën që pacientët të vijnë me probleme të konsoliduara të këmbës diabetike,” thotë Zenelaj.
“Kjo krijon pak ose aspak mundësi për të kryer operacione rivaskularizuese për të shpëtuar gjymtyrën,” shton ai.
Gjatë vitit 2022, në spitalin e Traumës u bënë 42 amputacione, ku më shumë se gjysma e tyre ishin amputacione tibiele, nën gju. Rreth 14% e rasteve ishin amputacione femorale, ndërsa pjesa tjetër përbëhet nga raste më të lehta.
Sipas Zenelajt, mjekimi i këmbës diabetike vijon të jetë problem në shkallë vendi, pasi nuk bëhet cilësisht dhe shumica e pacientëve detyrohen të vijnë në Tiranë.
Shtimin e rasteve me këmbë diabetike e konfirmon edhe doktori Florian Toti, i cili numëron në pavionin e tij rreth 250 raste në vit. Trajtimi i këmbës diabetike është shumë i kushtueshëm, ndërsa pacientët e vazhdojnë me muaj trajtimin ambulator.
”..për shkak të plagëve të vazhdueshme, pacientët krijojnë rezistencë ndaj antibiotikëve dhe duhet të trajtohen me barna të viteve të fundit edhe pas qëndrimit në spital,” thotë Toti.
Një tjetër problem që nuk ka gjetur ende zgjidhje është retinopatia diabetike – e cila rrezikon verbërimin e pacientëve. Rreth 20 për qind e të prekurve nga diabeti mendohet se shkaktojnë probleme të retinopatisë, ndërsa 10 për qind shfaqin probleme me edemën makulare.
“Retinopatia trajtohet vetëm me lazer, i cili në QSUT nuk ofrohet. Shteti e ka përfshirë në trajtim edemën makulare, por vetëm për një vit, është një gjilpërë që bëhet në sy.Pas një viti t’i nuk e përfiton më. Është njëlloj si të thuash ‘unë po ta jap ty insulinën për një vit, më pas nuk ta jap më,” ankohet Toti.
Donalda Ngraçini thekson se kufizimi i rimbursimit të trajtimit për vetëm një vit është një problem tjetër i shtuar në përballjen e saj me sëmundjen.
“Gjilpërat janë shumë të shtrenjta, ndërsa një pjesë të ilaçeve për sytë i marr në Greqi, se këtu nuk i gjej,’ përfundoi ajo.
Ndryshime ligjore për patentën
Një nga problemet me të cilat përballen të prekurit nga diabeti është rinovimi i lejes së drejtimit një herë në dy vjet. Sipas kreut të Shoqatës së Fëmijëve dhe të Rinjve me diabet, Asim Toro, kjo sjell burokraci dhe kosto ekonomike.
“Na shtohen ecejaket stresuese nëpër rardhët e gjata dhe kostot për dokumentacion, që janë 1 mijë lekë për certifikatën mjekësore, vizita për sytë dhe veshët, 3 mijë lekë dhe pagesa për kartonin 2 mijë lekë,” thotë Toro.
Shoqata që Toro drejton kërkon prej vitit 2019 ndryshimin e procedurave dhe marrjen parasysh të analizave periodike që ata kryejnë në konfirmimin e patentës.
Drejtoria e Përgjithshme e Shërbimeve të Transportit Publik tha se pritet miratimi i ndryshimeve ligjore për zgjatjen e afatit të vlefshmërisë së patentave për personat që vuajnë nga sëmundjet e invaliditetit, në përputhje me direktivën e Komisionit Europian.
Edhe pse në spitalin e neurokirurgjisë në QSUT realizohen operacione kaq të vështira kushtet e këtij spitali lënë për të dëshiruar. Në mbrëmje në pavione shërben vetëm një infermier i cili mezi mbulon me mjekimin bazë të shtruarit për shkak të ngarkesës. Pikërisht neuroanestezisti Kliti Pilika i cili ka qënë pjesë e ekipit mjekësor dhe ka realizuar këtë ndërhyrje kirurgjikale të jashtëzakonshme me pacientin zgjuar denoncon për Report Tv edhe mungesën e medikamenteve ku krahas kësaj nuk ka asnjë protokoll mjekësor për mjekët. Kjo përkthehet në kërcënime për bluzat e bardha nga familjarët e pacinetëve në rastet kur ndërhyrja kirurgjikale nuk rezulton e suksesshme.
Neuroanestezisti Pilika thotë se pacientët kërkojnë kujdes të veçantë pasi janë totalisht të pambrojtur e ndërkohë stafi mezi kronometron kohën për të kryer mjekimet bazë.
“Që një infermiere, asaj nuk I del koha në darkë përveç mjekimit që duhet të bej, nuk I del koha të kujdeset, të ushqej të sëmurët e kështu. Në darkë ka vetëm një infermiere në pavione, në reanimacion ka dy . Prapë janë pak sepse nëse aty I bëjnë diçka vetes , plus rrin dhe familijarët… në reanimacion aty personeli do t’I bëj të gjitha: do t’i laj, do t’I ndrroj e do t’I ushqej. Fatmirësisht këto kohë nuk kemi patur dhe shumë pacient, por po të punoj reanimacioni me kapacitet të plotë dy nuk mjaftojnë fare”, thotw pwr Report Tv ai.
Por problemi më i madh me të cilin përballen kirurgët sidomos, është mungesa e protokollit mjekësor .
“Protokollet janë që kjo gjë mjekohet me 1,2,3,4 . Dakord psh mund të mos jetë kjo, por unë them psh këtë protokoll ve si shtet edhe me gjithë me gjithë mungesat e protokollit mbaj përgjegjësi s’mbaj unë, mban përgjegjësi ai që ka prodhuar protokollin. me një fjalë unë këto medikamente kam nuk siguroj dot të tjera me këto do ta bëj. Ndodhi gjë që unë nuk e mbuloj dot kurse këtu ska dhe të vjen ai pse nuk e ke përdorur dhe këtë , pse s’keni përdorur dhe këtë. Pastaj kur janë shumë mungesa thonë pse hy në sallë, pse rri aty. Kjo është arsyeja që i bien në qafë mjekëve dhe kjo është arsyeja që ikin nëpër Gjermani dhe nuk është arsye fortë financiare, pasi të ik kirurgu për arsye financiare nuk të ikën kurrë. Kirurgu ikën se I çajnë kokën. E mërzisin me të gjitha këto gjërat. Ndodhi një aksident, doli një fëmijë i dekotikuar, iku në Itali. Anestezisti dhe kirurgu nuk qe shqiptar ,qe austriak , por anestezisti po kërcënohet nga familjarët sot. Tani ç’taksirat ka ai, këto janë gjëra që ndodhin dhe I është thënë që janë gjëra që ndodhin , atë e çuan në Itali e që nga Italia marrin kërcënojnë ansestezistin”, thotë Kliti Pilika, Neuroanestezist.
Mjeku shprehet I shqetësuar dhe për mungesën e disa prej medikamenteve të nevojshme për anestezi gjatë operacioneve.
“Remifentanil dhe propofol. Propofoli është futur, por nuk ka sasi të madhe që unë të punoj të bëj operacione çdo ditë. Punën tone e vështirësojnë ncik. Ne vazhdojmë të punojmë siç ka punuar bota 20 vjet përpara , po punojmë. Operacione janë bërë. DO thuash dikur shkonin me cerre ne Kinë., tani nuk shkojnë më ,por kjo është, por akoma s’ka hyrë te ne kjo metodë e re që të themi nuk punojmë dot me të vjetrën . Pengon sigurisht”, pwrfundon Kliti Pilika, neuroanestezist./Burimi: Report TV
Është vënë në prangat e policisë së Tiranës mjeku Kosta Dhima pasi tregtonte barna të kontrabanduara.
Sipas njoftimit të bluve të kryeqytetit, është proceduar në gjendje të lirë bashkëshortja e tij shtetësja me ininciale M.DH, 56 vjeçe.
Dhima bashkë me bashkëshortene tij administronin një depo farmaceutike në rrugën “Mihal Duri”, në të cilën, gjatë kontrollit, shërbimet e Policisë gjetën dhe sekuestruan, në cilësinë e provës materiale, sasi të konsiderueshme barnash, të dyshuara të kontrabanduara, të cilat arrijnë vlerën rreth 30 000 euro.
Materialet i kaluan Prokurorisë, për veprime të mëtejshme procedurale.
Njoftimi i plotë:
Finalizohet me sukses, si rezultat i një hetimi disamujor me metoda proaktive, operacioni policor i koduar “Barnat”. Operacioni u zhvillua nga Seksioni për Hetimin e Krimeve Ekonomike dhe Financiare në DVP Tiranë, nën drejtimin e Prokurorisë së Tiranës.
Tregtonin barna të kontrabanduara, që i mbanin në një depo farmaceutike, vihet në pranga 1 shtetas, procedohet penalisht bashkëshortja e tij. Sekuestrohen barna të kontrabanduara, me vlerë 30 000 euro.
Specialistët e Seksionit për Hetimin e Krimeve Ekonomike dhe Financiare në DVP Tiranë, nën drejtimin e Prokurorisë pranë Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë, në vijim të punës për goditjen e aktivitetit kriminal në fushën e kontrabandës me mallra, pas një pune të mirëfilltë hetimore disamujore të ndjekur me metoda proaktive, kanë organizuar dhe finalizuar me sukses operacionin policor të koduar “Barnat”.
Si rezultat i operacionit u bë arrestimi në flagrancë i shtetasit K. Dh., 59 vjeç, banues në Tiranë, si dhe nisi procedimi penal në gjendje të lirë për shtetasen M. Dh., 56 vjeçe, banuese në Tiranë (bashkëshortja e shtetasit K. Dh.)
Shtetasi K. Dh. dhe bashkëshortja e tij administronin një depo farmaceutike në rrugën “Mihal Duri”, në të cilën, gjatë kontrollit, shërbimet e Policisë gjetën dhe sekuestruan, në cilësinë e provës materiale, sasi të konsiderueshme barnash, të dyshuara të kontrabanduara, të cilat arrijnë vlerën rreth 30 000 euro.
Materialet i kaluan Prokurorisë, për veprime të mëtejshme procedurale.
Gazetari i Ekonomisë, Klodian Tomorri ka komentuar disa nga kontratat e lidhura nga Ministria e Shëndetësisë me kompani të ndryshme, gjatë periudhës së Covid-it duke evidentuar shkelje me efekt financiar.
Statusi i plotë
Në 27 mars të vitit 2020, Ministria e Shëndetësisë lidhi një kontratë sekrete me kompaninë TBS 96 shpk për blerjen e 54 respiratorëve me afate lëvrimi: 20 respiratorë brenda 7 ditëve dhe 34 respiratorë brenda 25 ditë nga dita e hyrjes në fuqi të kontratës.
Vlera e kontratës ishte 800 mijë euro me TVSH.
Nga e gjithë sasia kompani dorëzoi vetëm 5 respiratorë. Këta 5 respiratorë qëndruan fizikisht 1 muaj në spitalin ‘Shefqet Ndroqi’ dhe nuk punuan asnjë ditë të vetme. Ndaj kompanisë nuk u mor asnjë mase për mosrespektimin e kontratës. Anëtaret e komisionit të vlerësimit të ofertave dhe ata të mbikëqyrjes së kontratës vazhdojnë ndajnë lekë nëpër tenderat e shtetit edhe pse rrezikuan shëndetin dhe jetën e popullatës.
Në 3 qershor 2020, Ministria e Shëndetësisë lidhi një kontratë pa garë me kompaninë OES Distrimed për blerjen e 50 monitorëve multi-parametrik për masat anti COVID-19. Vlera e kontratës 550 mijë euro.
Në specifikimet teknike procedurës, pjesë e DST kërkohej që monitorët të ishin me rezolucion 1024*768. Por, kompania i dorëzon me rezolucionin 800*600. Këtu u vodhën 150 mije euro. ‘Paratë u paguan për haviar, por qytetarëve u blenë pras’. Askush nuk u penalizua. Përkundrazi! OES Distrimed është një kompani shumë e dashur për Ministrinë e Shëndetësisë dhe vazhdon merr mesatarisht 10 milionë euro tendera në vit nga Ministria apo institucionet e varësisë.
Në mars 2020, Ministria e Shëndetësisë lidhi një kontratë me kompanitë Farma Net Albania dhe Euromed për blerjen e materialeve për mbrojtje personale nga COVID. Vlera e kontratës 3.2 milionë, procedura e prokurimit pa garë me ftesë për ofertë. Që të shpëtonte Ministria e Shëndetësisë nga burgu procedura u miratua me vendim të posaçëm nga Këshilli i Ministrave.
Procedura pa garë u justifikua nga Ministria e Shëndetësisë me kushtet e emergjencës të krijuara nga pandemia. Por çfarë ndodh me pas?
Ngrihet Komisioni i Vlerësimit të Ofertave dhe negocion afatet e dorëzimit të mallrave duke vendosur që 15 për qind do dorëzoheshin brenda 7 ditëve nga lidhja e kontratës, 75 për qind deri në 6 javë dhe 10 përqind deri ne 8 javë. Afati 6 javë dhe 8 javë denatyron totalisht procedurën e emergjencës.
Pra, përdoren emergjencën për të bërë tenderin pa garë, por dorëzimin e mallrave e lanë me procedurë normale. Këtu nuk dihet sa janë vjedhur, por nuk është e vështirë të imagjinohet.
Këto ishin vetëm 3 procedura. Por, për pandeminë u shpenzuan 50 milionë euro me këto procedura. Një masakër e vërtetë buxhetore. Kanë kaluar 3 vjet dhe të gjithë vazhdojnë biznesin si zakonisht. Zyrtaret e Ministrisë së Shëndetësisë ndajnë lekë nëpër tendera. Kompanitë marrin miliona. Dhe popullit i mbetet vetëm të bëjë pyetjen: Sa dardha janë ngrënë pa lejen e komandantit tek këto 50 milionë eurot?
Në gjithë Europën u arrestuan me qindra zyrtare të shëndetësisë për tenderat e Covid. Italia futi në burg edhe komisarin e jashtëzakonshëm, njeriu që menaxhoi pandeminë në Itali. Ndërsa këtu, që puna të bëhet tamam duhet që qeveria të shpallë Ministren e Shëndetësisë si ministren më të suksesshme të kabinetit. Se është e vetmja në Evropë që nuk e ngjeu dorën hiç me tenderat e Covidit.
Deputeti i Partisë Demokratike Tritan Shehu në një shënim në rrjetet sociale thotë se kardiokirurgjia në QSUT prej një muaji është e bllokuar. Sipas Shehut, ardhjet me hove të materialeve thelbësore apo edhe të medikamenteve kanë goditur këtë herë kardiokirurgjinë në QSUT.
Shehu thekson se prej disa javësh ky aktivitet shumë i rëndësishëm mjekësor është bllokuar prej faktit se mundojnë oksigjenatorët, një material ky i domosdoshëm për shumicën e operacioneve në zemër e enët kryesore te gjakut.
Pas denoncimit të Tritan Shehut se kardiologjia është prej një muaji e bllokuar, QSUT thotë se i është përgjigjur çdo emergjence dhe ka garantuar vazhdimësinë e ndërhyrjeve kardiokirurgjikale, sipas përcaktimeve mjekësore. Në një reagim për Report Tv, Qendra Spitalore Universitare “Nënë Tereza” sqaron se ka në dispozicion fondin e nevojshëm dhe është në procedura për vijimin e procesit të furnizimit me materialet mjekësore, sipas procedurave të prokurimit publik në zbatim të legjislacionit në fuqi.
Denoncimi i plotë
‘Ardhjet me “hope” te materialeve thelbësore e jetësore mjekësore, apo dhe te medikamenteve, kane goditur ketë here edhe kardiokirurgjinë ne QSUT.
Prej javësh ai aktivitet shume i rëndësishëm mjekësor është bllokuar prej faktit se mungojnë oksigjeneratoret, nje material ky i domosdoshëm për shumicën e operacioneve ne zemër e enët kryesore te gjakut. Dhe ajo sasi shume e vogël oksigjenatoresh e ruajtur nga shërbimi nuk siguron dot as nevojat e plota te urgjencës mjekësore, jo me ato te një aktiviteti normal.
Pa dyshim këtu e pësojnë: 1- Se pari pacientet, qe nuk jane te paket ne numër e serioze persa i përket patologjive. Një pjese e tyre ne baze te mundësive financiare jane te detyruar te drejtohen tek privati, me pagesa te larta nga xhepi. Asnje rimbursim nga shteti dhe për kete situate anormale te krijuar nga mos funksionimi i institucioneve shtetërore.
2-Por kjo gjendje prek edhe shërbimin e kardiokirurgjisë si pasoje e te tilla ndërprerjeve shume te dëmshme per ate. Perfitoj nga rasti per te përshëndetur koleget e personelin e kardiokirurgjisë, qe me vullnetin e aftësitë e tyre, pavarësisht këtyre pengesave e vështirësive, qe u krijohen nga kjo mjekësi “falas”ne Shqipëri, po zhvillojnë kete shërbim. Dhe aktualisht jane tejet te shqetësuar persa po ndodh.’- shkruan Shehu.
Lista e rimbursimit përbën 25% të të ardhurave të grosistëve, por pavarësisht këtij kontributi të lartë Fondi i ka zbehur mekanzimat e kontrollit.
Sipas Raportit të KLSH, për gjysmën e parë të vitit 2021 ky institucion nuk ka kryer asnjë kontroll, ndërsa për muajt korrik -shtator, ka kryer vetëm 4 auditime, duke e lënë këtë sektor të rëndësishëm pa monitorim. Edhe tek spitalet fondi ka ushtruar 16 kontrolle, nga të cilat 14 janë kryer vetëm në QSUT.
Një kontroll tematik është ushtruar në Spitalin e Traumës, ndërkohë që në 3 spitalet e tjera Universitare dhe në 5 spitale private, të cilët marrin miliona lekë nga koncensionet dhe paketat shëndetësore nuk është ushtruar asnjë kontroll. Jo pak habi të bën edhe fakti se nga këto 16 kontrolle, 13 janë kryer për lëshimin e recetave me rimbursim. Vetëm 2 kontrolle janë kryer për koncensionin e sterilizimit dhe 1 për paketat shëndetësore.
Imatinib açord 100 mg është alternativë e vetme për medikamentet spitalore dhe përdoret për të sëmurët me kancer të gjakut, leucemi. Por në QSUT ky preparat nuk gjendet prej muajit tetor. Edhe gjatë verës ky medicament ka munguar për rreth dy muaj. Ndërprerja e kësaj terapie mund të rrezikojë seriozisht jetën e pacientëve.
Vetë Qendra Universitare “Nënë Tereza” nuk iu përgjigj një kërkese për informacion nga “Inside Story”.
Eglantina Bardhi, drejtore e Shoqatës Together for Life e ka konsideruar mungesën e barnave si shkelje e rëndë e të drejtave të pacientit.
“Për momentin kemi një anestezit dhe kirurg, por presim të lidhim kontratë me një kirurg tjetër që të fusim në funksion pavionin e kirurgjisë”, tha Adriatik Abdurrahmano, shef i poliklinikës së specialiteteve, Kavajë.
27 mjekë specialist të spitalit të Kavajës, duhet t’i shërbejnë 100 mijë banorëve. Numri i mjekëve është I pamjaftueshëm për këtë numër të lartë banorësh. Por përveç kësaj në spitalin e Kavajës mungojnë dhe mjekët specialit, pacientët që kanë nevojë për një konsult neuropsikiatri jo gjithnjë e marrin atë kur kanë nevojë.
“Për momentin kemi mungesë të pjesshme të neuropsikiatrit na vjen një neurologe nga Spitali Rajonal i Lezhës, 4 herë në muaj dhe na ofroj asistencën e saj dhe shumë shpejt presim të na ofrohet një mjeke neurologe”u shpreh Adriatik Abdurrahmano, shef i poliklinikës së specialiteteve, Kavajë.
Shërbimi i urgjencës punon në çdo ditë dhe orë të javës, ndërsa edhe ata pak mjekë specialist që punojnë në këtë spital, jo çdo ditë janë aty për të punuar.
“Gjatë gjithë javës konsulatat spitalore bëhen nga e hëna në të shtunë, te gjithë specialistët janë të gatshëm për të dhënë shërbimin e tyre. Ndërkohë ne spital funksion shërbimi patologjia, obsentrikës, pediatrisë. Presim të fusim në pune dhe shërbimin e kirurgjisë me afrimin e një kirurgu të ri. Në ditën e djelë është pushim si në të gjithë Shqipërinë, në rast nevoje thirrën specialistët për të dhënë ndihmën e tyre”.
Për mjekët që punojnë në QSUT apo në spitalin e traumës, fundjava nuk është një ditë pushimi, përkundrazi për ta janë ditët më të vështira të punës pasi presin të gjitha rastet e vështira të spitaleve rajonalë.
Kontrolli i lartë i shtetit ka publikuar Raport Përfundimtar “Auditimi Përputhshmërie” në Fondin e Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor. Auditimi u krye me bazë risku, për vlerësimin e saktësisë së aktiviteteve dhe transaksioneve financiare, çështjeve që lidhen me organizimin dhe funksionimin e institucionit, duke përfshirë saktësinë e paraqitjes së të ardhurat dhe shpenzimet, në përputhje me aktet ligjore e nënligjore dhe me parimet e ligjit për menaxhimin financiar dhe kontrollin, vlerësimin e saktësisë së informacioneve në të gjitha aspektet materiale në përputhje me kuadrin ligjor e rregullator mbi bazën e të cilit ushtron veprimtarinë “Fondi i Sigurimit të Detyrueshëm të Kujdesit Shëndetësor”, etj
Nga auditimi mbi zbatimin e kontratës koncesionare për sterilizimin, rezultoi se:
Nuk ekziston një protokoll i saktë dhe i plotë i ndërhyrjeve/seteve, numri i seteve në aneks kontratë dhe faktit sipas diagnozave të aplikuara, pasi ka një numër shumë më të madh diagnozash/ndërhyje në krahasim me numrin e seteve të përdorura. Në skedarët për përdorimin e seteve administruar nga DSHSU, janë përshkruar dy rubrika ku në njërën shënohet diagnoza dhe në tjetrën lloji ndërhyrjes;
Është ndryshuar numri i instrumenteve në mënyrë të pa argumentuar për disa prej seteve nga viti në vit për të njëjtën diagnozë/ndërhyrje kirurgjikale;
Konfigurimi i seteve dhe ndryshimi i kompleksiteteve ka sjellë vështirësi në monitorimin e kontratës;
Ka disa raste që për të njëjtat ndërhyrje/sete janë aplikuar 2 dhe/ose 3 nivele të ndryshme kompleksiteti, me pasoja në financimin e kontratës për tavanin buxhetor përkatës dhe kufizimin e ndërhyrjeve për pacientet;
Gjithashtu nga përpunimi i të dhënave të administruara për vitin 2021 konstatohet se për të njëjtën ndërhyrje kirurgjikale, të realizuar në të njëjtin spital apo spital tjetër, faturimi kryhet sipas kompleksiteteve të ndryshme, dhe për pasojë çmime të ndryshme. Kjo mënyrë aplikimi e nivelit të kompleksitetit gjatë zbatimit të kontratës, shkakton pasoja financiare shtesë, krahasuar me efektin e përdorimit të kompleksitetit më të ulët të mundshëm, e lidhur kjo me çmimin përkatës.
Në këtë kuadër, kanë rezultuar 21,174 raste, në të cilat është klasifikuar ndërhyrja kirurgjikale si kompleksiteti i mesëm dhe për të njëjtat ndërhyrje kirurgjikale, në disa raste është faturuar edhe si kompleksitet i lartë, si dhe janë 4,725 raste në të cilat është faturuar për kompleksitet të lartë, megjithëse të paktën një herë e njëjta ndërhyrje kirurgjikale është faturuar si kompleksitet i mesëm. Në se për këto ndërhyrje do të përdorej kompleksiteti i mesëm, do të ulej financimi i kësaj kontrate për 87,318,000 lekë me TVSH.
Gjithashtu, në total paraqiten 16,710 raste në të cilat është klasifikuar ndërhyrja kirurgjikale si kompleksiteti i ulët dhe për të njëjtat ndërhyrje kirurgjikale, në disa raste është faturuar edhe si kompleksitet i lartë apo kompleksitet i mesëm. Nga auditimi konstatohet se janë 5,924 raste në të cilat është faturuar për kompleksitet i lartë dhe 8,057 raste në të cilat është faturuar për kompleksitet I mesëm megjithëse të paktën një herë e njëjta ndërhyrje është faturuar si kompleksitet i ulët. Në se për këto ndërhyrje do të përdorej niveli i ulët i kompleksitetit, financimi kësaj kontrate do të ulej me vlerën 81,214,560 lekë me TVSH.
Albanian 
English